Włosy na głowie stanowią istotny element wyglądu każdego człowieka. Zadbane, nie ważne czy długie czy krótkie, są ozdobą każdego z nas, natomiast matowe, przerzedzone, zniszczone mogą być odzwierciedleniem nie tylko zaniedbania higienicznego, a także objawem złego stanu zdrowia. Jak wygląda cykl wzrostu włosów? Czemu włosy wypadają, jak temu zapobiegać, a jak leczyć? Wyjaśniam w dzisiejszym poście.

Wypadanie włosów jest naturalnym procesem fizjologicznym. Włosy rosną cyklicznie, każdy włos w ciągu życia człowieka przechodzi od 20 do 30 cyklów.

Rozróżniamy 4 fazy wzrostu włosa:

Anagen – faza wzrostu włosa
Katagen – faza przejściowa, inwolucja mieszka
Telogen – faza spoczynku

Anagen

Na początku okresu anagenu w komórkach zawiązków włosa występują bardzo liczne podziały. Niezróżnicowane komórki włosa rosną w dół i otaczając brodawkę zaczynają tworzyć opuszkę. Mieszek sukcesywnie wydłuża się osiągając swoją ostateczną długość, a melanocyty zaczynają produkować melaninę. Włos zaczyna rosnąć, wychodząc ponad powierzchnię skóry. Faza anagenu w skórze głowy trwa średnio od 3 do 6 lat, co oznacza, że włosy rosną do 60 cm i więcej. Występuje w niej ok. 80-85% wszystkich włosów.

Katagen

W początkowym okresie katagenu czynność komórek macierzy włosa ustaje i ulegają one zwyrodnieniu i zanikowi. Zatrzymana zostaje produkcja melaniny przez melanocyty, co wiąże się z odbarwieniem się dolnej części włosa, a także zostają zahamowane podziały komórek macierzy opuszki. Opuszka przechodzi proces keratynizacji i stopniowo zanika, a włos finalnie zostaje wypchnięty w kierunku powierzchni skóry. W tej fazie występuje ok. 0,5-1% włosów, a okres jej trwania to zaledwie 14-21 dni.

Telogen

Włos telogenowy jest tworem całkowicie zrogowaciałym, nie zachodzą w niż żadne procesy przemiany materii.  Mieszek włosa w tej fazie pozostaje we względnym spoczynku, do czasu nadejścia sygnału z wnętrza, jak i z zewnątrz mieszka, powodującego reaktywację cyklu. W ciągu 30-90 dni cebulka staje się coraz cieńsza, aż w końcu włos wypada przy myciu, szczotkowaniu lub zostaje wypchnięty przez nowo rosnący włos.  W tej fazie znajduje się 10-20% włosów.

Każdego dnia fizjologicznie tracimy od 70 do 100 włosów. Jeżeli ubywa ich ponad 100 dziennie, a problem ten obserwowany jest od ponad kilku tygodni, należy udać się do specjalisty w celu pomocy w ustaleniu przyczyn schorzenia.

Typy łysienia

• łysienie androgenowe

Jest najczęstszym łysieniem, jakie obserwujemy zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Główną przyczyną tego schorzenia są androgeny, które niekorzystnie wpływają na mieszki włosowe, sprawiając, że stopniowo zanikają – włos z cyklu na cykl staje się coraz cieńszy i słabszy. Przerwy między kolejnymi fazami wzrostu wydłużają się. Obserwujemy więcej cebulek na głowie w fazie odpoczynku niż wzrostu.  Okolica skroniowa, przód i czubek głowy u mężczyzn, a środek głowy u kobiet to miejsca, od których zwykle problem się rozpoczyna. Włosów jest coraz mniej, ale cebulki, w fazie początkowej nie ulegają zniszczeniu, dlatego w teorii androgenowe wypadanie włosów jest procesem odwracalnym  ponieważ,  można mieszki pobudzić do ich wzrostu.

• łysienie plackowate,

Choroba ta, druga po łysieniu androgenowym jest przyczyną wyłysienia. Ma najprawdopodobniej podłoże autoimmunologiczne. Może wystąpić zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, w każdym wieku, choć wśród osób borykających się z tym problemem przeważają osoby młode.  Zawsze 60% ujawnia się przed 20. rokiem życia. Charakteryzuje się występowaniem przejściowych lub trwałych ognisk wyłysienia o rożnym kształcie i rozmiarach. Po kilku, kilkunastu miesiącach włosy zwykle odrastają.

Wyróżniamy 3 rodzaje łysienia plackowatego:

Zwykłe – ogniska wyłysienia występują tylko na głowie, są pojedyncze lub zlewają się ze sobą.
Całkowite – charakteryzuje się całkowitą utratą włosów.
Uogólnione – całkowitej utracie włosów na głowie towarzyszą ogniska wyłysienia w innych regionach ciała.

Czasem zdarza się, że włosy nie odrastają, mówimy wówczas o łysieniu plackowatym złośliwym. Przyczyny łysienia plackowatego nie są dokładnie zbadane. Uważa się, że wpływ na nie mają czynniki genetyczne, stres psychiczny, zaburzenia hormonalne oraz immunologiczne. Podczas leczenia konieczna jest konsultacja i leczenie dermatologiczne.

• łysienie bliznowaciejące

Należy do rzadkiej grupy zaburzeń rozwojowych skóry. Zaliczane jest do zmian trwałych nabytych lub wrodzonych. Do pojawienia się  łysienia bliznowaciejącego dochodzi zwykle na skutek urazu np. oparzenie ogniem, środkami chemicznymi, napromieniowania czy odmrożenia, bądź innych stanów chorobowych skóry np. toczeń rumieniowaty, wirusowe, bakteryjne czy grzybicze infekcje skóry. Leczenie – przeszczepy skóry owłosionej i transplantacje włosów.

• trichotilomania

Nerwica objawiająca się samoczynnym wyrywaniem włosów przez pacjenta, zwykle nieświadomego swojego nawyku.

• przyczyny jatrogenne łysienia

Innymi przyczynami wypadania włosów, spowodowanym zatrzymaniem podziałów komórek w cebulce oraz ich wzrostu są stosowane leki, do których należą m.in. cytostatyki, środki obniżające odporność, niektóre pochodne witaminy A, a także leki podawane w chorobach tarczycy oraz wiele innych. Powodem wypadania włosów mogą być również środki stosowane podczas narkozy przed zabiegiem chirurgicznym.

• zaburzenia hormonalne

Zaburzenia hormonalne pojawiające się w trakcie przyjmowania leków hormonalnych bądź po ich odstawieniu, występujące 2-3 miesiące po urodzeniu dziecka oraz w okresie menopauzy zaostrzają objawy wypadania włosów. Zaburzenia pracy tarczycy – głównie niedoczynność, która przyczynia się do osłabienia wzrostu włosów.

• starzenie się skóry i niedożywienie

Wraz z upływającym czasem mieszki włosowe, podobnie jak inne przydatki skóry, stają się coraz gorzej ukrwione i odżywione,  brak substancji odżywczych i budulcowych przyczynia się do ich ścieczenia oraz przerzedzenia.

Jak leczyć?

Przejściowe wypadanie włosów może być spowodowane źle zbilansowaną dietą, której konsekwencją jest często anemia. Cebulki są bardzo wrażliwe na niedobory dietetyczne. Zbyt mała ilość żelaza, cynku oraz miedzi w krwi przyczynia się do nadmiernego wypadania włosów. W celu postawienia prawidłowej diagnozy konieczne jest wykonanie trichoskopii, badań laboratoryjnych, czasem także biopsji skóry. W leczeniu, zwłaszcza najczęściej występującego, łysienia androgenowego zalecamy poza leczeniem farmakologicznym, zabiegi z zastosowaniem:

• Osocza bogatoplytkowego podawanego w formie mezoterapii, które mają na celu stymulację komórek macierzystych włosa oraz pobudzenie podziałów komórkowych w cebulkach włosów. Osocze bogatoplytkowe pozyskuje się z krwi pacjenta. Więcej informacji tutaj.
• Hair Filler Dr Cyj – preparat zawierający 7 oligopeptydów stymulujących rożne fazy wzrostu włosa, które zawieszone są w kwasie hialuronowym i zostają stopniowo uwalniane do skóry. Więcej informacji tutaj.
• Karboksyterapii, jako zabieg wspomagający pozwala uzyskać zadowalające efekty. Często łączona jest z innymi zabiegami wspomagającymi m.in. z osoczem bogatopłytkowym.